Công thức vật lí nói riêng và tất cả các công thức khác nói chung (công thức toán, công thức hóa, công thức nấu ăn, công thức thành công, công thức tư duy …) đều rất khó nhớ. Bài viết dưới dây giúp bạn thay đổi tư duy về việc học thuộc một công thức nào đó.
Tại sao công thức vật lí khó nhớ?
Trước khi học hay ghi nhớ một vấn đề gì đó chúng ta cần vượt qua được bức tường tư duy do chính bản thân chúng ta lập ra trong não.
Giả sử lần đầu tiên khi tiếp xúc với bộ môn vật lí bạn đã có một ấn tượng xấu với nó: thầy cô dạy khó hiểu, bài tập khó giải, bạn ngồi gần ghét vật lí … lâu dần bạn hình thành nên cảm xúc ghét bộ môn này và đánh đồng nó với nhận thức mình học kém môn vật lí, mình không có khả năng học vật lí … với tư duy này thì làm sao bạn còn muốn học thuộc công thức vật lí nữa? nếu vật lí thi trắc nghiệm thì rùa cho nhanh học chi cho tốn thời gian.
Môi trường mà bạn tiếp xúc, niềm tin mà chúng ta xây dựng nên cho mình là bức tường ngăn chặn chúng ta đến với kiến thức vật lí. Vậy nên nếu bạn muốn đi xa hơn, muốn học được vật lí hãy học cách quên, quên hết những gì làm bạn khó chịu với vật lí, đó không phải là vật lí.
Về cơ bản vật lí là khoa học tự nhiên, đối tượng nghiên cứu của nó là các hiện tượng, quy luật của tự nhiên nơi mà bạn đang sống trong đó, ngoài tính khoa học nó còn mang tính xã hội giúp bạn hình thành được tư duy, kỹ năng giao tiếp, phát triển bản thân, kỹ năng sống.
Lấy VD: định luật III Newton phát biểu về tương tác của hai vật A và B, nếu A tác dụng lên B một lực thì B cũng tác dụng lại A một lực, hai lực này là hai lực trực đối (cùng phương, ngược chiều, cùng độ lớn)
Về mặt vật lí nó liên quan đến lực, nhưng về mặt xã hội bạn có thể phát biểu thành một quy luật của cuộc sống, nếu bạn tác động lên ai đó thì bạn sẽ nhận được sự đáp trả tương ứng, giống như bạn giúp đỡ người khác sẽ có lúc người đó giúp đỡ lại bạn, bạn nói xấu công kích người đó thì bạn sớm muộn cũng nhận lãnh hậu quả tương xứng.
Tất nhiên cuộc sống của chúng ta không đơn giản như vật lí chỉ xét một vài vật trong hệ va chạm, cuộc sống có rất nhiều người, rất nhiều sự kiện có thể bạn tác dụng lên A, nhưng lại nhận sự đáp trả từ C …
Bạn còn sống và lành lạnh vì bạn hiểu rằng nếu bạn nhảy từ tầng cao xuống sẽ ngỏm, bạn còn sống và lành lặn vì bạn biết rằng nếu chạy xe trên đường tốc độ cao mà va chạm thì dễ tèo, bạn còn sống và lành lặn vì bạn biết rằng nếu sờ tay vào ổ điện, nhúng tay vào nước sôi, dùng dao đâm mình … sẽ tổn thương rất nhiều đến cơ thể … hãy biết ơn các kiến thức bạn học được dù không cần ai nói hay giảng thì nó chính là vật lí.
Bạn không còn lo sợ khi mặt trời lặn ánh sáng tắt dần và màn đêm buông xuống vì bạn biết rằng ngày mai mặt trời sẽ lên vì bạn hiểu quy luật của mặt trời .. hãy cảm ơn kiến thức về vật lí
Bạn lo sợ về tương lai, bạn lo sợ về các hiện tượng siêu nhiên, ma quỷ … vì đơn giản kiến thức bạn còn chưa đủ, giống như loài người chúng ta đã từng sợ nhật thực … hãy hi vọng kiến thức về vật lí sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về con người, về năng lượng, về vũ trụ, về tình yêu
Tóm lại: để nhớ công thức vật lí bước đầu tiên hãy loại bỏ mọi nhận thức xấu hoặc sai lầm ban đầu về bộ môn vật lí, hãy tạo cho mình cảm xúc tích cực, niềm vui khám phá khi học vật lí.
Một số gợi ý giúp bạn ghi nhớ công thức vật lí
- Đầu tiên, hãy hiểu ý nghĩa và nguyên lý cơ bản đằng sau mỗi công thức vật lí. Tìm hiểu tại sao công thức vật lí đó được sử dụng và nó liên quan đến các khái niệm và nguyên lý vật lí đã được học và đang được trình bạn. Khi bạn hiểu rõ nguyên tắc vật lí, bạn sẽ dễ dàng nhớ và áp dụng công thức hơn.
- Phân tích và giải thích công thức vật lí: Thay vì chỉ ghi nhớ công thức theo kiểu học vẹt (s = v.t) , hãy phân tích và giải thích mỗi thành phần của công thức (trong đó s là quãng đường đơn vị hay dùng là m hoặc km, v là vận tốc đơn vị hay dùng là m/s hoặc km/h, t là thời gian chuyển động đơn vị thường dùng là giây hoặc giờ). Hãy tìm hiểu ý nghĩa của từng ký hiệu, biểu đồ và quan hệ giữa chúng. Khi bạn có thể giải thích công thức vật lí một cách chi tiết và rõ ràng, bạn sẽ ghi nhớ và áp dụng chúng một cách hiệu quả hơn.
- Sử dụng các kỹ thuật ghi nhớ như viết tắt, câu chuyện, hình ảnh hoặc các liên kết ngộ nghĩnh để ghi nhớ công thức vật lí. Ví dụ, bạn có thể tạo ra một câu chuyện hoặc hình ảnh vui nhộn để kết nối các yếu tố trong công thức vật lí. Kỹ thuật này giúp tạo ra một cách ghi nhớ cá nhân và sinh động hơn (ví dụ quãng dường từ nhà bạn đến trường tính theo đường thẳng là 10km, vậy nếu bạn chạy với vận tốc trung bình khoảng 20km/h thì nửa giờ bạn đã đến trường rồi)
- Luyện tập thường xuyên với các bài tập và ví dụ sử dụng các công thức vật lí. Thực hành áp dụng công thức vật lí vào các bài toán thực tế giúp bạn nắm vững và nhớ lâu hơn. Hãy tìm các tài liệu học hoặc sách bài tập có đáp án để tự kiểm tra và rèn kỹ năng sử dụng công thức.
- Tạo sơ đồ hoặc biểu đồ để trực quan hóa các mối quan hệ và phụ thuộc giữa các công thức vật lí. Sử dụng các mũi tên, hình ảnh và ký hiệu để liên kết các công thức vật lí lại với nhau. Sơ đồ và biểu đồ giúp bạn nhìn thấy tổ chức và liên kết giữa các công thức vật lí, giúp ghi nhớ và áp dụng chúng dễ dàng hơn.
- Nhóm các công thức vật lí có cùng chủ đề hoặc liên quan đến nhau lại để tạo một hệ thống kiến thức. Ví dụ, các công thức về chuyển động, lực, nhiệt độ, áp suất, v.v. có thể được nhóm lại với nhau. Khi bạn nhìn thấy mối quan hệ giữa các công thức, việc ghi nhớ và áp dụng chúng sẽ dễ dàng hơn.
- Đặt lịch trình ôn tập định kỳ để duy trì kiến thức và ghi nhớ các công thức. Điều này có thể bao gồm việc làm lại các bài tập, giải đề thi mẫu hoặc tham gia các nhóm ôn tập. Ôn tập và kiểm tra định kỳ giúp củng cố kiến thức và đảm bảo rằng bạn không quên các công thức đã học.
Nhớ rằng, việc ghi nhớ và áp dụng các công thức vật lí đòi hỏi thời gian, sự kiên nhẫn và thực hành thường xuyên. Với thời gian và nỗ lực, bạn sẽ có thể nắm vững và thuộc lòng các công thức vật lí THPT.
Chúc bạn thành công.