1/ Mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở:
Hình ảnh điện trở hay sử dụng trong các mạch điện xoay chiều

Biểu thức hiệu điện thế mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở R

\[u_{R}=U_{oR}cos(\omega t+\varphi _{u})\]​

Biểu thức cường độ dòng điện mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở R

\[i=\dfrac{u}{R}\]=\[\dfrac{U_{oR}}{R}cos(\omega t+\varphi _{u})\]
\[i=I_{o}cos(\omega t+\varphi _{i})\]​

Biểu thức liên hệ giữa u và i mạch chỉ có R

u = i.R => U$_{oR}$ = I_oR => U$_{R}$ = I.R​

Biểu thức độ lệch pha giữa u và i mạch chỉ có R

φ$_{u}$ = φ$_{i }$
=> u cùng pha i
=> i cùng pha u​

Lưu ý: mạch điện xoay chiều chỉ có điện trở R cho cả dòng điện 1 chiều và xoay chiều đi qua.​

2/ Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn cảm thuần L
Hình ảnh cuộn cảm thuần L thường sử dụng trong các mạch điện xoay chiều

Mạch điện xoay chiều chỉ có cuộn dây thuần cảm L

Cuộn dây thuần cảm L (điện trở của cuộn dây r = 0) => sau này trong các bài toán điện xoay chiều nếu đầu bài cho cuộn dây thuần cảm => bạn chỉ xét hệ số tự cảm L; nếu đầu bài cho cuộn cảm (hoặc cuộn dây) bạn sẽ phải xét thêm r ≠ 0.

xem thêm: Hiện tượng tự cảm là gì? suất điện động tự cảm

Biểu thức cường độ dòng điện mạch điện xoay chiều chỉ có cuận dây thuần cảm L

\[i=I_{o}cos(\omega t+\varphi_{i})\]​

Biểu thức hiệu điện thế mạch điện xoay chiều chỉ có cuận dây thuần cảm L

\[u_{L}=e_{tc}=-L\dfrac{di}{dt}\]
\[u_{L}=L\omega I_{o}sin(\omega t+\varphi_{i})\]
\[u_{L}=L\omega I_{o}cos(\omega t+\varphi _{i}+\dfrac{\pi }{2})\]
\[u_{L}=U_{oL}cos(\omega t+\varphi _{u})\]​

Biểu thức liên hệ giữa u và i mạch chỉ có L

u$_{L}$ = i.Z$_{L}$ => U$_{oL}$ = I_oZ$_{L }$ => U$_{L}$ = I.Z$_{L}$
Z$_{L}$ = ωL: gọi là cảm kháng (Ω)​

Biểu thức độ lệch pha giữa u và i mạch chỉ có L

φ$_{u}$ = φ$_{i}$ + π/2
=> u sớm pha π/2 so với i
=> i trễ (chậm) pha π/2 so với u​

Biểu thức liên hệ giữa u$_{L}$, i, U$_{oL}$; I_o​

\[\dfrac{i^{2}}{I_{o}^{2}}+\dfrac{u^{2}}{U_{oL}^{2}}=1\]​

Lưu ý: Dòng điện không đổi đi qua cuộn dây không gây ra hiện tượng tự cảm, chỉ có dòng điện xoay chiều qua cuộn dây mới sinh ra hiện tượng tự cảm => sinh ra cảm kháng.​

3/ Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện C
Hình ảnh các loại tụ điện thường sử dụng cho mạch điện xoay chiều trong thực tế

Mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện

xem thêm: Tụ điện là gì? năng lượng điện trường của tụ điện

Biểu thức hiệu điện thế mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện C

\[u_{C}=U_{oC}cos(\omega t+\varphi _{u})\]​

Biểu thức điện tích của tụ điện​

\[q=C.u = C.U_{oC}cos(\omega t+\varphi _{u})\]​

Biểu thức cường độ dòng điện mạch điện xoay chiều chỉ có tụ điện C

\[i=\dfrac{dq}{dt}\] = \[-\omega C.U_{oC}sin(\omega t+\varphi _{u})\]
\[i=\omega C.U_{oC}cos(\omega t+\dfrac{\pi }{2}-\varphi _{u})\]
\[i=\dfrac{U_{oC}}{Z_{C}}cos(\omega t+\dfrac{\pi }{2}-\varphi _{u})\]
\[i=I_{o}cos(\omega t+\varphi _{i})\]​

Biểu thức liên hệ giữa u và i

\[i=\dfrac{u_{C}}{Z_{C}}\] => \[I_{o}=\dfrac{U_{oC}}{Z_{C}}\] => \[I=\dfrac{U_{C}}{Z_{C}}\]
\[Z_{C}=\dfrac{1}{\omega C}\]: gọi là dung kháng (Ω)​

Biểu thức độ lệch pha giữa u và i

φ$_{i}$ = π/2 - φ$_{u}$
=> i sớm pha π/2 so với u
=> u trễ (chậm) pha π/2 so với i​

Biểu thức liên hệ giữa u$_{C}$, i, U$_{oC}$; I_o​

\[\dfrac{i^{2}}{I_{o}^{2}}+\dfrac{u^{2}}{U_{oC}^{2}}=1\]​

Lưu ý: Dòng điện một chiều không thể đi qua tụ. Dòng điện xoay chiều có thể đi qua tụ điện => sinh ra dung kháng
Bảng tổng kết những lưu ý cần nhớ đối với các loại mạch điện xoay chiều chỉ chứa 1 phần tử.
​

Xem thêm:
Tổng hợp lý thuyết, bài tập vật lớp 12 chương dòng điện xoay chiều

nguồn: vật lí phổ thông ôn thi quốc gia