Cách lập công thức phân tử hữu cơ, hóa học phổ thông.

I. LẬP CÔNG THỨC PHÂN TỬ HỮU CƠ ĐƠN GIẢN NHẤT

1. Nguyên tắc lập công thức phân tử hữu cơ

Lập công thức đơn giản nhất cho chất hữu cơ C_xH_yO_z là tìm tỉ lệ nguyên tối giản x : y : z.

2. Các phương pháp

a. Dựa vào % khối lượng: x : y : z = %m_C/12 : %m_H/1 : %m_O/16

b. Dựa vào phản ứng cháy: x : y : z = n_C : n_H : n_O

Trong đó:

• n_C = n_CO2
• n_H = 2.n_H2O
• n_O = (m_{chất hữu cơ} – m_C – m_H)/16

II. LẬP CÔNG THỨC PHÂN TỬ CHẤT HỮU CƠ

1. Cách tìm phân tử khối của chất hữu cơ

Phân tử khối của chất hữu cơ thường được tính theo một số cách sau:

– Dựa vào khối lượng và số mol: M = m/n

– Dựa vào tỉ khối: d_A/B = M_A/M_B; d_A/kk = M_A/29

2. Các cách lập công thức phân tử

a. Dựa vào % khối lượng

12x : %m_C = y : %m_H = 16z : %m_O = M/100

b. Dựa vào công thức đơn giản nhất

– Nếu biết phân tử khối (M) của chất hữu cơ:

CTPT = (CTĐGN)_n → n = M/M_CTĐGN

– Nếu không biết phân tử khối của chất thì phải biện luận dựa theo điều kiện tồn tại chất hữu cơ:

+ Tổng số nguyên tử có hoá trị lẻ (H, Cl, N) là số chẵn.

+ Số nguyên tử (H + halogen) ≤ 2C + 2 + N

c. Dựa vào phản ứng cháy

Viết phương trình phản ứng cháy và tính theo phương trình. Theo cách này số nguyên tử O trong hợp chất hữu cơ thường được tính sau cùng theo công thức:

z = (M – 12C – H)/16