Muối cacbonat, hóa học phổ thông

Cacbonat (bắt nguồn từ từ tiếng Pháp carbonate /kaʁbɔnat/), còn được viết là Các-Bô-Nát, là muối của axit cacbonic đặc trưng bởi sự có mặt của ion cacbonat, CO2−3. Tên gọi cũng ám chỉ este của axit cacbonic, là một hợp chất hữu cơ chứa nhóm chức cacbonat C(=O)(O–)₂.

Muối cacbonat là muối của axit cacbonic, nó gồm 2 loại nhỏ là muối cacbonat CO₃^2- và hiđrocacbonat HCO₃^–.

TÍNH TAN

Các muối cacbonat trung hoà của kim loại kiềm (trừ Li₂CO₃), amoniac và các muối hidrocacbonat dễ tan trong nước (trừ NaHCO₃ ít tan). Các muối cacbonat trung hoà của những kim loại khác không tan hoặc ít tan trong nước.

TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

Sự thuỷ phân

Muối cacbonat của kim loại kiềm bị thủy phân mạnh tạo môi trường kiềm:

Na₂CO₃ → 2Na⁺ + CO₃^2-

CO₃^2- + H₂O ↔ HCO₃^– + OH^‑

→ trong một số phản ứng trao đổi Na₂CO₃ đóng vai trò như 1 bazơ:

2AlCl₃ + 3Na₂CO₃ + 3H₂O → 2Al(OH)₃ + 6NaCl + 3CO₂

Chú ý: Muối (NH₄)₂CO₃ có môi trường trung tính.

Phản ứng nhiệt phân

– Muối cacbonat tan không bị nhiệt phân (trừ muối amoni), muối cacbonat không tan bị nhiệt phân:

MgCO₃ → MgO + CO₂ (t⁰)

– Tất cả các muối hiđrocacbonat đều bị nhiệt phân:

2NaHCO₃ → Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O

Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃ + H₂O + CO₂

Tính chất hóa học chung của Muối

– Tác dụng với axit → muối mới + CO₂ + H₂O

NaHCO₃ + HCl → NaCl + H₂O + CO₂

Chú ý:   Nếu cho H⁺ vào muối tan thì CO₃^2- → HCO₃^­- → H₂O + CO₂.

Nếu cho H⁺ vào muối không tan thì CO₃^2- → CO₂ + H₂O.

– Tác dụng với dung dịch bazơ → muối mới + bazơ mới

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

– Tác dụng với muối → 2 muối mới

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ + 2NaCl

– Tác dụng với kim loại đứng trước kim loại tạo muối → muối mới + kim loại mới

Cu(HCO₃)₂ + Mg → Mg(HCO₃)₂ + Cu

NHẬN BIẾT Muối cacbonat

Cho tác dụng với axit → CO₂

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O