Tính chất hóa học của este: phản ứng thủy phân; phản ứng xà phòng hóa
Tính chất hoá học của Este
1. Este phản ứng thủy phân
RCOOR’ + H2O ↔ RCOOH + R’OH
– Phản ứng thực hiện trong môi trường axit loãng và được đun nóng.
– Muốn tăng hiệu suất của phản ứng thủy phân este phải dùng dư nước và sử dụng chất xúc tác axit, đun nóng hỗn hợp phản ứng.
– Nếu ancol sinh ra không bền thì phản ứng xảy ra theo một chiều.
2. Este phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hóa)
RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH
– mchất rắn sau phản ứng = mmuối + mkiềm dư.
– Với este đơn chức: neste phản ứng = nNaOH phản ứng = nmuối = nancol.
3. Một số phản ứng riêng của Este
– Este của ancol không bền khi thủy phân hoặc xà phòng hóa không thu được ancol:
RCOOCH=CH2 + H2O → RCOOH + CH3CHO
– Este của phenol phản ứng tạo ra hai muối và nước:
RCOOC6H5 + 2NaOH → RCOONa + C6H5ONa + H2O
– Este của axit fomic (HCOO)xR có khả năng tham gia phản ứng tráng gương.
(HCOO)xR + 2xAgNO3 + 3xNH3 + xH2O → (NH4CO3)xR + 2xAg + 2xNH4NO3
– Nếu este có gốc axit hoặc gốc Ancol không no thì este đó còn tham gia được phản ứng cộng, phản ứng trùng hợp và phản ứng oxi hóa không hoàn toàn.
CH2=CH-COOCH3 + Br2 → CH2Br-CHBr-COOCH3
nCH2=C(CH3)COOCH3 → (-CH2-C(CH3)(COOCH3)-)n
(Poli(MetylMetacrylat) – Plexiglass – thủy tinh hữu cơ)
nCH3COOCH=CH2 → (-CH2-CH(OOCCH3)-)n
(poli(vinyl axetat) – PVA)